Ultrason Nedir? Nasıl Çekilir? Ne İşe Yarar?
Ultrason nedir kısaca açıklamak gerekirse yüksek frekanslı ses dalgaları kullanılarak canlı vücudunun görüntülenmesi işlemidir. Diğer birçok muadiline göre ultrasonda radyasyon yani x ışınları kullanılmaz. Bu da zararsız bir işlem olduğuna kanıt niteliği taşımaktadır. Zararsız bir işlem olduğu için gebelik takiplerinde, bebek ve çocuk hastalıklarının tespitinde güvenilir şekilde kullanılmaktadır.
Ultrason Nedir?
Ultrason özel bir aygıtın görüntülenmek istenen bölgenin üzerinde gezdirilmesi işlemidir. Ultrason cihazları iki paçadan oluşmakta birinci parça hastaya temas ettirilen ve adı prob olan parça iken ikinci parça ise gönderilen ses dalgalarının oluşturduğu görüntüyü ekrana yansıtan merkezi işleme ünitesidir. Prob adı verilen parçanın ses dalgalarını daha iyi iletebilmesi için görüntüleme yapılacak yere özel bir jel dökülür. Büyük ve düz yapıya sahip organlar diğer organlara göre ultrasonda daha net değerlendirilmektedir.
Ultrason Nasıl Çekilir?
Gebelik dönemindeki kadınlar başta olmak üzere birçok kişi düzenli olarak ultrason çekilmektedir. Ultrason çekiminden doğru ve net bilgi alınabilmesi için bazı bölgelerde çekim öncesinde yapılası gerekenler bulunmaktadır. Bu durumda ultrason öncesi uzman tarafından hasta bilgilendirilir. Karın ultrasonunda hastanın aç olması istenmesi, pelvik ultrasonda ise mesanelerin dolu olması istenmesi gibi.
Görüntüleme sırasında uzman tarafından su bazlı bir jel kullanılır. Bu jelin hiçbir zararı bulunmamaktadır. Bu nedenle gebelikte ultrason zararlı değildir. Bazı durumlarda daha iyi ve net görüntü alabilmek için probu biraz daha fazla bastırabilmektedir. Görüntüleme işlemi sona erdikten sonra görüntülerin çıktısı ve bir rapor düzenlenerek ultrasonu isteyen tıbbi birime gönderilir.
Ultrason Hangi Alanlarda Kullanılmaktadır?
Ultrason tıp alanında en yaygın kullanılan görüntüleme yöntemlerinden birisidir. Gebelik takibi başta olmak üzere, karın boşluğundaki organların görüntülenmesi, meme taraması gibi daha birçok alanda kullanımı bulunmaktadır. Ultrason çekimi başlıca kullanım alanları ise şu şekilde sıralanabilir.
1) Safra kesesindeki taş ve hastalıkların belirlenmesinde
2) Tiroit bezi hastalıklarının araştırılmasında
3) Kalbin çalışmasındaki aksaklıkların tespitinde
4) Meme ve yumuşak dokuda oluşan kist ve tümörlerin araştırılmasında kullanılmaktadır.
5) Çeşitli enfeksiyonların araştırılmasında
Ultrason cihazlarından yayılan ses dalgaları vücut tarafından absorbe edilerek ısınma yapar. Ultrason cihazları bazı romatizmal hastalıkların tedavisinde, özellikle kas kasılması tedavisinde kullanılır.