Balgam Nedir Nasıl Geçer?
Balgam (flegma) : Öksürükle çıkan madde :
Çeşitleri ve sebepleri:
1. Sümüksü : Berrak, pelte gibi ve üst kısmı deterjanlı su gibi köpüklüdür. Had ve müzmin bronşitte (hava boruları ve akciğerlerin tahriş ve iltihabı) cerahatlenme yoksa görülür.
2. Sümüksü – cerahatli: Yukarıdaki gibi madde ile cerahatin karışımıdır. Bulanıktır. En sık görülen balgam şeklidir. Bronşitin mikrop kaptığını ve tedaviye lüzum olduğunu gösterir.
3. Cerahatli: Hemen hemen yalnız cerahatten ibarettir. Mikrobun cinsine göre sarı veya yeşil olabilir. Had veya müzmin bronşit, bronş genişlemesi, verem ve zatürreede görülür.
Çok yapışkan: Bazen ufak pulları ihtiva eder, bunlar ufak bronşların içindeki tıkaç gibi maddelerdir. Göğüste dolgunluk hissedilir. Astım’da da bu tip balgam görülür.
Zatürree’de de koyu bir balgam çıkar; pas renginde olup yer yer kanlıdır, bronşit safhasında yapışkan ve köpüklüdür.
4. Kanlı balgam: Bronşit veya boğmaca öksürüğü veya herhangi bir şiddetli öksürük, verem, (Şimdi çok azalmış olup tedavisi de kolaylaşmıştır). Akciğer kanseri.
NOT : Balgamdaki kan akciğerden gelmeyebilir. Burun kanaması veya mideden gelen kan balgamla karışabilir. Sulu, köpüklü koyu kırmızı veya erik suyu manzarasında : öksürük, kilo kaybı ve çabuk yorulma da varsa akciğer kanserinden ileri gelebilir.
Sulu, pembe, köpüklü nefes alma zorluğu ve başka belirtiler de varsa: astımda olduğu gibi akciğerde su toplanması hali. Kalp hastalıkları. Çok fazla miktarlarda, meselâ bir bardak dolusu, sabahları özellikle yere eğilince çıkıyorsa, bronş genişlemesi ve verem akla gelir. Muhtemelen akciğerde bir kovuk vardır ve geceleri cerahat ye balgamla dolmaktadır.
5. Siyah veya gri: Şehirde oturanlarda görülür, sisle daha kötüleşir.
6. Yalancı balgam : Burun, sinüsler, boğaz ve mideden gelen sümük, cerahat ve kan yanlışlıkla balgam zannedilebilir. Balgam ancak öksürükle bronşlardan ve akciğerlerden gelir.
Balgamın önemi:
İki yöndendir: cerahatin mevcudiyeti mikropların bulunduğunu gösterir ve sıkı bir tedavi yapmak gerekir.
Kanın bulunuşu bazı durumlarda ciddî bir hastalığa belirtidir. Balgam nasıl toplanır :
Fazla bir gayretle «bir defada» balgam çıkarmağa çalışmak ciğerleri yorar ve bazen de kanamaya sebep olur. Bu şekilde zorlama ile akciğerlerde basınç yükselir. En iyisi balgamı azar azar ve göğsün alt kısmını ve diyaframı kullanarak çıkarmalıdır. Bronş genişlemesinde ve akciğerlerde kovuk bulunan başka durumlarda önce bir yana, sonra diğer yana eğilerek cerahatin boşalması sağlanır.
Balgamın yutulması doğru değildir. Ancak çocuklar sık sık bu işi yapar.
Kan tükürme : (Acildir).
Tıptaki adı: Hemoptizi.
Yukarıda kanlı balgam bahsine bakınız.
Sebepleri:
Verem, özellikle gençlerde. İlk belirti olabilir. Artık bugün fazla bir tehlike teşkil etmez. Kalp hastalığı, mitral darlığı. Genellikle ilk belirti değildir.
Akciğer kanseri : orta yaşlılarda, hafif hafif mükerrer kanamalar şeklindedir. Diğer akciğer hastalıkları; astım, bronşit, zatürree, yukarikiler kadar sık değil.
NOT: Burun, ağız, dişetleri, boğaz veya mide kanamaları, öksürükle göğüsten gelen kanla karıştırılabilir.
Tedavisi: Sırtınıza bir yastık dayayarak oturun. Hemen doktor çağırın. Alkol veya başka uyarıcı maddeler vermeyin.